Η ωλένια νευρίτιδα ή σύνδρομο ωλενίου σωλήνα αποτελεί ένα φαινόμενο παγιδευτικής νευροπάθειας εξ αιτίας της ανατομικής πορείας του ομώνυμου νεύρου.
Το ωλένιο νεύρο ξεκινάει από τον αυχένα(Α7-Θ1 νευροτόμια),συνεχίζει στην έσω επιφάνεια του βραχίονα και κατέρχεται προς την έσω επιφάνεια του αγκώνα εντός μιας δομής που ονομάζεται ωλένιος σωλήνας.
Το σημείο αυτό που διαμορφώνεται από συνδέσμους περιτονία και μύες είναι το πιο επίμαχο σημείο συμπίεσης του νεύρου αυτού. Ο σωλήνας αυτός βρίσκεται σε μια οστική προεξοχή του αγκώνα, τον έσω επικόνδυλο, όπου το ωλένιο νεύρο περνά πολύ κοντά στο δέρμα. Οποιαδήποτε πλήξη(χτύπημα) στην περιοχή αυτή δίνει μια αίσθηση μουδιάσματος στο χέρι.
Καθώς το νεύρο συνεχίζει την πορεία του στο χέρι εισέρχεται σε μία επίσης στενή περιοχή,το κανάλι του Guyon, και καταλήγει στην εσωτερική επιφάνεια της παλάμης,στο μικρό δάχτυλο και τον παράμεσο. Το ωλένιο νεύρο δίνει αίσθηση στο μικρό δάχτυλο και στον μισό παράμεσο και νευρώνει σχεδόν όλους τους μικρούς μύες της παλάμης και κάποιους μύες που είναι υπεύθυνοι για τη συγκράτηση αντικειμένων.
ΕΙΚΟΝΑ1: Ωλένια νευρίτιδα(σημείο συμπίεσης του νεύρου εντός του ωλενίου σωλήνα)
[Rogers et al.1991]
ΕΙΚΟΝΑ2: Πορεία ωλενίου νεύρου από τον βραχίονα μέχρι τον καρπό και τα δάχτυλα. Αριστερά οι χρωματισμένες περιοχές στο χέρι απεικονίζουν τις περιοχές, στις οποίες το ωλένιο δίνει νεύρωση στο χέρι και δεξιά κάτω απεικονίζεται η θέση συμπίεσης του νεύρου(κάμψη) και αποσυμπίεσής του (έκταση)
[Εlsevier 2015]
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
Η συμπίεση του ωλένιου νεύρου σε οποιοδήποτε σημείο της πορείας του μπορεί να δώσει μια αίσθηση μουδιάσματος στην πορεία νεύρωσης του ωλενίου νεύρου. Ακόμη,μπορεί να εμφανιστεί πόνος στην εσωτερική επιφάνεια του αγκώνα ανάλογα με την αιτία(π.χ. ένα δυνατό χτύπημα ή πέσιμο). Ωστόσο το συνηθέστερο σύμπτωμα είναι να μουδιάζουν το μικρό δάχτυλο και ο μισός παράμεσος(τα δάχτυλα, δηλαδή ,που νευρώνει το ωλένιο νεύρο).
Η συνεχόμενη φλεγμονή στο νεύρο μπορεί να εμποδίσει τα φυσιολογικά νευρικά σήματα στους μυς και στο δέρμα της ωλένιας πλευράς του χεριού και να οδηγήσει τελικά σε μυϊκή ατροφία. Η αδυναμία ξεκινά με αδεξιότητα και έλλειψη της λεπτής κινητικότητας του χεριού.
Χαρακτηριστικό σημείο των ασθενών με βλάβη στο ωλένιο νεύρο είναι η αδυναμία σχηματισμού γροθιάς, η δυσκολία να πιάσουν ένα αντικείμενο με τις τελευταίες φάλαγγες του παράμεσου και του μικρού δαχτύλου(θετικό σημείο Forement).
Αυτή η κατάσταση σταδιακής έλλειψης λεπτών κινήσεων των μικρών μυών της παλάμης λεγόμενη γαμψοχειρία που δείχνει σημαντικό κινητικό έλλειμμα.
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ
Η πορεία του ωλένιου νεύρου από τον αγκώνα και τελικά στον καρπό και την άκρα χείρα δικαιολογεί και τα σημεία συμπίεσής του. Στον αγκώνα, για παράδειγμα, υπάρχουν 4 σημεία συμπίεσης, στα οποία το νεύρο ουσιαστικά παγιδεύεται ανάμεσα σε μυς, περιτονία και οστικές προεξοχές.
ΕΙΚΟΝΑ 3: ΤΑ TEΣΣΕΡΑ ΣΗΜΕΙΑ ΣΥΜΠΙΕΣΗΣ ΤΟΥ ΩΛΕΝΙΟΥ ΝΕΥΡΟΥ
(1)ΑΨΙΔΑ STRUTHER’S
(2)ΕΣΩ ΕΠΙΚΟΝΔΥΛΟΣ
(3)ΩΛΕΝΙΟΣ ΣΩΛΗΝΑΣ
(4)ΑΠΟΝΕΥΡΩΣΗ ΩΛΕΝΙΟΥ ΚΑΜΠΤΗΡΑ ΤΟΥ ΚΑΡΠΟΥ
Άλλα αίτια είναι:
η επιφανειακή πορεία του νεύρου στην εσωτερική επιφάνεια του αγκώνα(έσω επικόνδυλος)
οι επαναληπτικές κινήσεις(υπέρχρηση) λυγίσματος και τεντώματος του αγκώνα σε μερικά αθλήματα (πχ baseball)
τραυματισμοί με άμεσο χτύπημα στην πορεία του νεύρου
κύστες/όγκοι
κατάγματα
οστεόφυτα στην άρθρωση του αγκώνα
παρατεταμένες φλεγμονές στους τένοντες που καταλήγουν στον έσω επικόνδυλο του αγκώνα(έσω επικονδυλίτιδες)
πολύωρος ύπνος με τον αγκώνα ”πλακωμένο”(ιδίως σε μεθυσμένους)
και γενικότερα θέσεις όπου ο αγκώνας μένει πολλή ώρα λυγισμένος, όπως όταν κρατάμε το ακουστικό του τηλεφώνου για πολλή ώρα, πιστολάκι κά
Η φυσικοθεραπεία μπορεί να συμβάλλει στην καταπολέμηση του αιτίου που προκάλεσε την τοπική φλεγμονή με τις κλασικές αναλγητικές τεχνικές: ρεύματα tens,ραδιοσυχνότητες,κρυοθεραπεία,διατάσεις των μυών και του νεύρου αλλά και πρόγραμμα θεραπευτικών ασκήσεων με σκοπό να προληφθούν οι μυϊκές ατροφίες στους μυς του χεριού και των δαχτύλων.
Η χρήση ναρθήκων, τα αντιφλεγμονώδη και η ξεκούραση από τα αίτια υπέρχρησης μπορεί να επιδράσουν θετικά. Αν παρ’ όλα τα συντηρητικά μέσα που χρησιμοποιήθηκαν ,τα σημεία και τα συμπτώματα επιμένουν και επιδεινώνονται, τότε ο ασθενής παραπέμπεται στον εξειδικευμένο ιατρό για να διαπιστωθεί αν θα χρειαστεί χειρουργική απελευθέρωση του νεύρου. Ειδικότερα, η χειρουργική επέμβαση ενδείκνυται όταν έχουνε αποτύχει τα συντηρητικά μέσα και υπάρχει τόση πίεση στο νεύρο που τελικά προκαλείται μυϊκή ατροφία. Η εξέταση του ηλεκτρομυογραφήματος μπορεί να μας δώσει πληροφορίες σχετικά με την αγωγιμότητα του νεύρου.
ΠΗΓΕΣ
”Α review of compressive ulnar neuropathy at the elbow”[C. Robertson & J.Saratsiotis, journal of manipulative and physiological therapeutics,2005]
”Cubital tunnel syndrome”[B.A.Palmer & T.B.Hughes,the journal of hand surgery(2010)Elsevier]